DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTESİ (DEHB) OLAN ÖĞRENCİLER İÇİN SINIFTA YAPILABİLECEK DÜZENLEMELER

Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan öğrenciler için sınıf ortamında yapılacak bazı düzenlemeler ya da küçük uyarlamalar, onların verilen eğitim öğretimden daha çok yararlanmasını sağlar. Öğretmen için çok da zaman almayan bu düzenlemeler öğretmenin de sınıfta etkili bir şekilde ders anlatmasına olumlu katkı sağlar.

Bu düzenlemeler şu şekilde sıralanabilir:

Ø Oturma düzeni: Sınıftaki oturma düzeni bir öğrencinin derse katılımını ve anlatılan konuya odaklanmasını olumlu ya da olumsuz yönde etkiler. Dikkat eksikliği olan öğrencilerin dikkatleri ortamdaki küçük bir uyarıcıdan bile etkilenip dağıldığı için, bu öğrencilerin sınıf içinde özellikle gürültüden uzak, sakin ve uyaranın az olduğu bir masaya oturtulması gerekir. Günün her saati bunu yapmak mümkün olmayabilir o yüzden sadece yeni bir konuya başlandığı zaman ya da önemli olduğunu düşündüğünüz etkinliklerde bunu yapabilirsiniz.

  

Ø Sınıf mevcudu: Sınıfında dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan bir kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmenin sınıfının mevcudu az olmalıdır. Eğer sınıf mevcudu çok ise, öğretmen sınıf yönetiminde ve öğretim yapmada zorlanıyorsa, bunu mutlaka rehber öğretmene bildirmeli ve mümkün ise sınıfın mevcudu azaltılmalıdır.

Ø Sınıf düzeni: Sınıf içinde kullanılmayan materyallerden ya ortadan kaldırılmalı ya da dikkat eksikliği olan öğrencinin uzağında tutulmalıdır. Yukarıda belirttiğim gibi, bu öğrencilerin dikkati küçük bir uyarıcıdan bile olumsuz etkinlendiği için, öğrencinin yakınlarında dikkat dağıtıcı, sesli ya da parlak yüzeyli materyaller olmamalıdır.

Ø Öğrenme köşesi: Sınıf içerisinde DEHB olan öğrenciler için bireysel çalışma köşesi hazırlanabilir. Dikkat dağıtıcılardan arındırılmış, etrafı dolaplarla çevrili, duvara bakan bir masa ve sandalyenin bulunduğu bireysel bir çalışma alanı, öğrencinin sınıf içi eğitim öğretim aktivitelerinden verimli bir şekilde faydalanmasını sağlar.

Ø Güdüleme panosu: Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan öğrenciler diğer öğrencilere kıyasla daha çok olumlu pekiştirmeye ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden öğrencinin dersi dinlediği, aktif olarak katıldığı ve etkinliklere odaklandığı zamanlar çocuğun ilgisine yönelik yapılan ödüllendirmeler (sticker, sevdiği bir oyuncakla birkaç dakika oynama, haftada bir kere çok sevdiği bir yiyeceği yemesine izin verme, “aferin” “çok güzel düşünmüşsün” gibi sözel pekiştirmeler vb.) çocuğu derse karşı güdüler ve derse katılımını arttırır.

Ø Sınıf kurallarını belirleme: Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan öğrenciler diğer öğrencilere kıyasla daha çok kurala ve sınırlara ihtiyaç duyarlar. Kuralları belirlerken öğrenciden yardım almak, her kuralı öğrencinin anlayacağı şekilde açıklamak ve gerekli drumlarda öğrenciyi kurallardan haberdar etmek oluşabilecek olumsuz davranışları ortadan kaldırmayı sağlar. Burada kuralları, mutlaka uyulması gereken uyulmadığında cezanın olduğu bir kavram olarak vermek zararlı olur, o yüzden olumlu disiplin stratejileri geliştirmek, öğrenciyi olumlu davranış için teşvik etmek ve övgüde bulunmak daha faydalı olacaktır.

Ø Hareket ihtiyacını giderme: Hiperaktivitesi olan öğrenciler uzun süre masada oturup bir dersi dinlemek istemezler ve sık sık sınıfta dolanırlar. Sınıf içinde bazı durumlarda öğrenciden yardım alarak öğrencinin hareket etme isteğini olumlu yönlerde kullanabilirsiniz. Örneğin, sınıfın ışıklarını bu öğrenci açabilir, sınıf arkadaşlarına çalışma kağıtlarını dağıtabilir ya da tamamlanmış etkinlik kağıtlarını toplayıp öğretmene verebilir.

Ø Ödevle ilgili uyarlamalar: Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan öğrenciler için sınıf içi etkinlikleri ya da ev ödevlerini çeşitlendirmek gerekir. Yazılı ödev yerine sözlü ödev vermek, konuyu proje olarak sunmak ya da drama yapmak etkinlikleri çeşitlendirme konusuna örnek olabilir.