AŞILANMA İLE OTİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ

Otizm bireyin sosyal ve iletişim becerilerini olumsuz etkileyen hayat boyu devam eden bir yetersizlik. Otizmin nedeni ise tam olarak bilinmemekle birlikte araştırmalar hala devam ediyor. Genetik diyen var, beslenme ile ilgisinin olduğunu düşünen var ve bir de aşının otizmle bir ilgisi olduğunu düşünenler var ki bu konuda devletler bile önlem alma yoluna gitmişler. En çok dile getirilen teori ise aşılarda bulunan “timerosal” maddesinin otizme neden olduğu. Timerosal maddesi ortalama %49 oranında cıva içermekte. Bu teoriye göre beyin gelişimi tamamlanmamış bir bebeğe bu kadar yüksek oranda cıva enjekte edilmesi, onun beyin fonksiyonlarını olumsuz etkiliyor ve bu da otizme neden oluyor deniliyor.

Peki bu fikir ilk olarak nereden ortaya çıktı?

1998 yılında Andrew Wakefield adında bir araştırmacı ilk olarak MMR (kızamık, kabakulak, kızamıkçık) aşısı ile otizm arasında bir bağlantı olabileceğini ortaya attı. (MMR aşısının içeriğinde de timerosal maddesi var ve yüksek bir oranda bulunuyor). Ancak araştırma komitesindeki bazı araştırmacılar, bazı sebepler öne sürerek bir süre sonra bu araştırmadan ayrıldılar ve araştırma sonlanamadı fakat o yıllarda bu soru diğer araştırmacıların ve ailelerin kafasını kurcalamaya başladı.

MMR aşısı otizme neden oluyor mu?

Timerosal maddesi sadece MMR aşısının içeriğinde yok fakat en yüksek oran bu aşıda olduğu için çoğu araştırma MMR etrafında toplanmış durumda. Yapılan birkaç araştırmaya örnek vermek gerekirse:

• ·        Bu teoriyle ilgili Amerikada yapılan son araştırmalar 14.7 milyon çocuğu kapsıyor ve araştırmalardan çıkan ortak sonuç aşı ile otizm arasında bir bağlantı yok. Amerikan devleti bu söyletilerin ortaya çıktığı yıllarda tedbir almak ve konuyu derinlemesine incelemek amacıyla 2002 yılından itibaren timerosal maddesini aşılardan çıkarmış fakat otizm görülme sıklığı artmaya devam etmiştir. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı 2007 yılından itibaren timerosal maddesi içeren aşıları ithal etmeyeceğini duyurdu ve böylece aşılardan cıva maddesi çıkartılmış oldu fakat otizm görülmeye hala devam ediyor.
• ·        Bir diğer araştırma da Japonya’da yapılmış. Ortalama 300,000 çocuğu kapsayan bu araştırma 1988-1996 yıllarını kapsamakta. İlk araştıma 1988-1992 arasında yapılıyor. Bu yıllarda MMR aşısı yaptırılan bebeklerin sayısı belirgin bir şekilde düşerken otizmin insidansı (görülme sıklığı) artmıştır. Bununla birlikte, 1993-1996 yılları arasında Japonya’da MMR aşısı uygulanmamış fakat çocuklarda otizm görülmeye devam etmiştir.
• ·        Danimarka’da yapılan araştırmalar da benzer sonuçlar vermekte. Örneğin, 1990-98 yılları arasında içinde timerosal maddesi içeren asılarla aşılanan ve aşılanmayan 440 655 çocuğu karşılaştıran bir araştırma yapılmış ve cıva içermeyen aşılarla aşılanan çocuklarda da otizm görüldüğü ortaya çıkmıştır.
• ·        MMR aşısı ile otizm arasında bir ilişki olmadığını gösteren diğer güncel araştırmalar da (2013 ve sonrası) gösteriyor ki, otizmi olan bebekler, MMR aşısı olmadan önce fark edilebiliyor. Bu aşı ülkemizde ve dünyada 12. ayda ilk doz ve 6 yaşında 2. doz olarak uygulanıyor. Otizmin en erken ve en belirgin semptomu “göz teması”. Eğer bebeğiniz 2-3 aylıkken bile sizinle göz teması kurmuyorsa otizm tanısı alabilir deniliyor ki, MMR aşısı çok daha sonraki aylarda yapılıyor.

Sonuç olarak bu araştırmaların ışığında söylemek gerekirse, cıva içeren aşılarla otizm arasında bir bağ bulunamamıştır ki zaten ülkemizde ve dünyada cıva aşılardan çıkartılmıştır. Otizmin nedeni hala bilinmemekle birlikte uzmanlar sadece bir tek belirleyicinin değil birçok etmenin (genetik, bağışıklık, beslenme vb. ) otizmi tetikleyebileceğini söylemektedir. 

Kaynakça:

·       No effect of MMR withdrawal on the incidence of autism: A total population study, Japan, Journal of Child Psychology and Psychiatry

·       Vaccination and Autism: A thorough review of evidence, The Logic of Science

·       Vaccines for measles, mumps and rubella in children, Cochrane Databese System Review,2012